رنگ چیست؟

رنگها سراسر زندگی ما را در اختیار داشته و غیر قابل اجتناب هستند.

هر رنگی داستان خودش را دارد؛ هر رنگی فرهنگ و حس خودش دارد؛ پس باید رنگ ها را بشناسیم، با آن ها ارتباط برقرار کنیم و از وجود آنها استفاده کنیم؛

انسان با شاخت رنگها می‌تواند وضعیت روحی و ضمیر ناخودآگاه خویش را بهتربشناسد.

رنگ چیست ؟

رنگها بازتابی از نور هستند که به شکل های متفاوتی در می آید و این بازتاب مجموعه وسیعی را شامل می شود.

مطالعه درباره ی رنگ ملاحظاتی را در زمینه های فیزیک ، فیزیولوژی و روانشناسی پیش می آورد . علم فیزیک ، توزیع انرژی طیفی نوری را که از یک سطح صادر و یا به وسیله ی آن منعکس می شود.
بررسی می کند ( شاخه ی خاصی از آن به مطالعه ی جنبه های شیمیایی رنگیزه ها و رنگینه ها ، در ارتباط با خواص رنگ ساز این مواد می پردازد ) .

مطالعه ی هنری رنگها نیز مقوله ای جدا از این ملاحظات نیست ، و به خصوص رویکرد روانشناختی رنگ در این زمینه اهمیت دارد

هر رنگی دارای سه صفت یا سه بُعد بصری مستقلا ً تغییر پذیر است : فام ، درخشندگی و اشباع

فام:

صفتی از رنگ است که جایگاه آن را در سلسله ی رنگی ( از قرمز تا بنفش) – معادل با نور طول موج های مختلف در طیف مرئی – مشخص می کند .گفته می شود که تقریبا ً ۱۵۰ فام متفاوت را می توان تشخیص داد ، ولی همه ی اینها به طور مساوی در طیف مرئی توزیع نشده اند.
زیرا چشم ما برای تفکیک فام ها در طول موج های بلند تر توانایی بیشتری دارد . بلند ترین طول موج ها در منطقه ی قرمز و کوتاه ترین طول موج ها در منطقه ی بنفش هستند .

دسته بندی عمومی رنگها به بیفام ( سیاه ، سفید و خاکستری ها ) ، و فام دار ( قرمز ، زرد ، سبز ،…) بر همین صفت مبتنی است .
برای سهولت درک مطلب ، فام را می توان مشخص کننده اسم عام رنگها تعریف کرد)درخشندگی، دومین صفت رنگ است و درجه ی نسبی تیرگی و روشنی آن را مشخص می کند(غالبا ً نقاشان اصطلاح رنگسایه را نیز در همین معنا به کار می برند) .

درخشندگی:

معمولا ً درخشندگی رنگهای فام دار را در قیاس با رنگهای بیفام می سنجند . در چرخه ی رنگها ، زرد بیشترین درخشندگی (معادل خاکستری روشن نزدیک به سفید) و بنفش کمترین درخشندگی ( معادل خاکستری تیره ی نزدیک به سیاه) را دارد .

در سلسله ی رنگی ، هر فام نسبت به دیگری میزان تیرگی یا روشنی ذاتی اش را می نمایاند . معکوس کردن این ترتیب طبیعی ، ناسازگاری رنگی به بار می آورد (مثلا ً اگر بنفش روشن در کنار سبز زیتونی قرار گیرد ، نوعی تکان بصری ایجاد می کند.)اشباع ،سومین صفت رنگ است و میزان خلوص فام آن را مشخص می کند .

فام های چرخه ی رنگها صد در صد خالص اند ولی در طبیعت به ندرت می توان فام خالصی یافت . همچنین ، کمتر رنگیزه ای حد اشباع فام مربوطه در چرخه ی رنگ را داراست .

اگر فام ها به هم آمیخته شوند ، رنگهای شکسته به دست می آیند . اختلاط فام های خالص با یکدیگر یا با رنگهای بیفام ، باعث تغییر در اشباع و درخشندگی شان می شوند . به طور کلی ، هر فام قابلیت ایجاد رنگهای متنوعی را در حوزه ی خود دارد که به آن واریاسیون می گویند ( مثلا ً انواع صورتی ، اُخرایی وقهوه ای ، در واریاسیون  فام قرمز هستند )

چرخه رنگ:

شامل ترکیبی دو به دو از رنگهای اصلی با هم هستند.

برای درک بهتر رنگ بندی ها، ابتدا باید با چرخه رنگ آشنایی کامل داشت. که عموماً می توانیم نام های عجیب رنگها را به۱۲  رنگ تقسیم کنیم. رنگ پایه در این چرخه کاهش دهیم

رنگهایی مثل زرشکی، طلایی وفیروزه ای در این چرخه فقط قرمز، زرد و آبی هستند.

رنگ های اصلی:

رنگ های اصلی شامل قرمز، زرد و آبی هستند.

این رنگها خالص بوده و با رنگهای دیگر ترکیب نشده اند. ولی می توانند در هزاران نسبت مختلف با هم ترکیب شوند و هزاران رنگ مختلف را به وجود بیاورند.

زرد + قرمز = نارنجی

آبی + زرد = سبز

قرمز + آبی = بنفش

رنگ های سوم:

ترکیبی از یک رنگ دوم با یک رنگ اصلی است.
که با بعضی از این رنگها آشنایی دارید

نارنجی ـ سبز

نارنجی ـ قرمز

سبز ـ زرد  یا  لیمویی

سبز ـ آبی  یا کله غازی

رنگمایه:

رنگمایه به خالص ترین حالت یک رنگ گفته می شود.

تینت ( روشن): ترکیبی از رنگمایه با رنگ سفید

تون (تیره): ترکیبی از رنگمایه با خاکستری

سایه: ترکیبی از رنگمایه با سیاه

همه رنگهایی که چشم ما میبینند توسط این ۴ مورد به وجود آمده اند.

خلوص رنگ:

خلوص رنگها نباید با ۴ مورد بالا اشتباه گرفته شود، بلکه مربوط به شدت و وضوح یک رنگ است. رنگهای با خلوص زیاد بسیار غنی و محکم هستند در حالیکه رنگهای با خلوص کم، روحیه ای مرتعش و لرزان هستند.

یکی از موارد استفاده از رنگها در صنعت بسته بندی و چاپ می باشد، گروه صنعتی و تولیدی آرش ازین مورد بهره گرفته و در حال تولید مرکب های چاپ آبشور است.